[Śródziemie] Valarowie

[Markusz]

Valarowie - samo słowo pochodzi z języka quenya (główny, prawdopodobnie także pierwotny, język elfów), a ściślej od słowa "val" oznaczającego moc, więc słowo "Valar" można tłumaczyć jako "Obdarzony Mocą", "Posiadający Moc", choć J.R.R. Tolkien tłumaczył to najczęściej jako "Potęga".

Valarami elfowie nazwali czternastu (początkowo piętnastu) najpotężniejszych Ainurów, którzy zstąpili na świat śmiertelnych (Arda). Nazywani byli oni także "Władcami Ardy", "Możnymi Władcami Zachodu" czy "Władcami Valinoru".

     Gdy Valarowie zstępowali do Ardy, "Iluvatar postawił im warunek, lub może miłość tego od nich zażądała, aby odtąd cała ich władza ograniczała się do obrębu Świata i z nim była związana raz na zawsze, dopóki się wszystko nie dopełni, aby w ten sposób oni stali się życiem Świata, a Świat ich życiem." Kiedy jednak zstąpili, zdziwili się, bowiem nie było jeszcze niczegoi co zapowiedziano w Wielkiej Muzyce. Domyślili się wówczas, że muszą wszystko sami uformować na podobieństwo pieśni. Największy udział w tych pracach mieli Manwe (Valar nieba i cząstki powietrza), Aule (Valar cząstki ziemi) i Ulmo (Valar cząstki wody). Jednakże najpotężniejszy z Valarów - Melkor podporządkował sobie ogień i płomieniem chciał wziąć w panowanie swoje Ardę. Zapobiegł temu Manwe, który przywołał duchy mające chronić Ardę przed Melkorem. Manwego poparła też reszta Valarów, więc Melkor schronił się w innych strefach Świata, gdzie mógł robić, co zechciał. Cały czas jednak pożądał panowania nad Ardą. Valarowie zaczęli wówczas kreować Świat, czerpiąc radość z samego faktu tworzenia. Melkor natomiast zapałał jeszcze większą zawiścią i zaczął niszczyć i psuć dzieła Valarów. Ci "budowali krainy, a Melkor je burzył; żłobili doliny, a Melkor je zasypywał,; rzeźbili góry, a Melkor je obalał, drążyli wklęsłe dnia mórz, a Melkor przelewał ich wody przez brzegi." Taki przebieg miała pierwsza bitwa Valarów z Melkorem (sam Melkor od tego momentu do nich zaliczany nie był) i mimo jego nieustępliwości i żądzy zniszczenia, Arda została ukształtowana ostatecznie, choć daleka była pięknem do wizji z Wielkiej Muzyki.

     W najtrudniejszym momencie bitwy, gdy zdawało się, że Valarowie poniosą klęskę, na Ardę zstąpił czternasty Valar - Tulkas Mocny. Melkor, wystraszywszy się jego śmiechu i gniewu, uciekł w ciemności. Wówczas Valarowie doszli do wniosku że światu potrzebne jest światło. Wykuli więc Latarnie, by te oświetlały Śródziemie. Pod wpływem światła i ciepła z nich bijącego, zaczęła rozwijać i plenić się roślinność w Ardzie, a pośród niej pojawiły się zwierzęta. Zadowoleni ze swego dzieła Valarowie pobudowali sobie siedzibę na wyspie Almaren, pośród Wielkiego Jeziora, w środkowej części Ardy. Tak rozpoczęły się Dni Wiosny Ziemi, a podczas nich Tulkas zaślubił Nessę, siostrę Oromego. Wówczas, korzystając z nieuwagi Valarów, Melkor prześliznął się przez Ściany Nocy (granice Ardy) i w mrocznych górach na północy Śródziemia, w miejscu gdzie światło latarni dochodziło już słabe, wydrążył w skale swą pierwszą fortecę - Utumno. Zanim Potęgi zrozumiały, co się dzieje, Melkor zaatakował Latarnie i je obalił, a zniszczenia, jakie się przy tym dokonały, zatarły pierwotną rzeźbę Ardy. Almaren została zrujnowana, a Valarowie musieli poświęcić całą uwagę na ratowanie tego, co pozostało z destrukcji. Wówczas postanowili opuścić Śródziemie i przenieść się na Najdalszy Zachód - do Amanu. Tam, na środku wielkiej równiny założyli miasto Valmar, stolicę swego królestwa Valinoru.Tam też królują po dziś dzień.

      Sami Valarowie od początku podzieleni byli na męskich i żeńskich, jednak nie zależało to od ich woli. Co do ich wyglądu, to dopiero po przegnaniu Melkora przyoblekli się w kształt i barwy. Mogą jednak dowolnie zmieniać postać - czasem mogą być widzialni, podobni do elfów, czasami jednak zdejmują ziemskie szaty i wędrują pośród Dzieci Iluvatara niewidzialni, niezauważeni, czy pod postacią ciepłego deszczu, lekkiego wiatru, zwierząt, ale też potężnych wichrów i straszliwych zjawisk natury.

     Valarowie najlepiej pojęli zamysły Iluvatara i w przeciwieństwie do Melkora, nie pragnęli panowania nad Ardą, ale jej wzbogacania i upiększania. Nie rozumieli jednak roli, jaką Dzieci Iluvatara pełniły w Wielkiej Muzyce, toteż nie dodali niczego do świata, czego nie byłoby w wizji. Jak zaznacza Mistrz: "Toteż Valarowie są w stosunku do nich [tj Dzieci Iluvatara - Ł. M.] raczej starszymi braćmi i wodzami niż panami. Jeśli elfy czy ludzie nie chcieli się poddać zaleceniom Ainurów, a ci [...] próbowali wywierać na nich nacisk, rzadko wynikało z tego coś dobrego."

      Spośród piętnaściorga Valarów i Valier, Dziewięcioro górowało potęgą i dostojeństwem. Należy z tego grona odjąć jednak Melkora, pozostało więc Ośmioro. Nazywano ich Atanarami (od quenejskiego słowa "atan' czyli "ojciec"), Szlachetnymi Ardy. Oto kompletny spis wszystkich Valarów i Valier:

   Szlachetni:

     - Manwe

     - Varda

     - Ulmo

     - Yavanna

     - Aule

     - Mandos (Namo)

     - Nienna

     - Orome

   Pozostali Valarowie i Valiery:

     - Lorien (Irmo)

     - Este

     - Vaire

     - Vana

     - Nessa

     - Tulkas

   Upadły Valar:

     - Melkor

     Warto jeszcze nadmienić, że ciemni ludzie czasami nazywali Valarów bogami. Jak zaznaczał Tolkien, nazewnictwo takie jest błędne, gdyż bóg jest równoznaczny z najwyższym władcą i panem, a jak już napisano wcześniej, Valarowie byli raczej opiekunami niż panami Dzieci Iluvatara.

                                                                                                          Łukasz Markuszewski

poprawione -Shane

[Mrozie]

Wydzieliłem, być może ktoś ma coś do dodania. Zahcęcam do dyskusji

[Shane]

Szkoda, żeby to się zmarnowało, dlaczego by tego nie opublikować, jako ogólny opis Valarów? Osobne arty będą z opisami poszczególnych "bogów".

Dyskusja raczej nie wypaliła, ale to nie znaczy, żeby to zakopać i zapomnieć.

[Sir Jedi]

Mnie również ciekawi fakt, dlaczego ten artykuł został zapomniany, przecież jest świetny jako ogólna charakterystyka

[Mrozie]

Gdzieś to umknęło. Dzięki za przypomnienie, myślę, że pójdzie to do publikacji w najbliższym czasie.

[Shane]

świetnie. Wysublimuję to na nowy dokument, poprawie ewentualne braki w przecinkach czy takie tam inne buby i właduje na CMSa.