Mroczne dusze - Tanith Lee - Recenzja

W literaturze fantastycznej - zwłaszcza fantasy i nierzadko science fiction - istnieje tendencja do rozrastania się powieści w wielotomowe cykle. Można to uznać zarówno za wadę, jak i zaletę. Dobrą stroną, z punktu widzenia czytelnika, jest możliwość "przedłużonego przebywania" w ulubionym świecie i obcowania z bliskimi sercu bohaterami. Czytanie długich cykli powoduje czasem przesyt, a porzucenie lektury przed końcem skutkuje częściowym zapomnieniem fabuły, pogubieniem wątków, co z kolei utrudnia powrót do niej - i to byłaby wada. Zdarza się, że ilość tomów jest dobrze wyważona, stanowi całość, definitywnie zakończoną historię o przyzwoitej objętości. Są też cykle niedokończone lub, przeciwnie, zamknięte, lecz i tak powodujące czytelniczy niedosyt. Do tych ostatnich należy Krwawa Opera Tanith Lee.

Po niezwykle nastrojowym Mrocznym tańcu zauroczony czytelnik sięga po tom drugi - Mroczne dusze (Personal Darkness). Ani tłumaczenie tytułu, ani też okładka jedynego polskiego wydania tej powieści nie należą do szczególnie udanych. O ile sformułowanie "mroczne dusze" da się jakoś metaforycznie odnieść do treści, o tyle okładka w ogóle do niej nie przystaje, co może stać się podstawą do odrzucenia tej książki przez potencjalnego czytelnika, któremu mogłaby się spodobać.

Akcja drugiego tomu jest bezpośrednią kontynuacją wydarzeń przedstawionych w Mrocznym tańcu. Losy Rachaeli schodzą na plan drugi, ponieważ tu główną bohaterką staje się jej córka Ruth. Dziewczynka, jako niemal czystej krwi Scarabaidka, jest jeszcze bardziej niezwykła niż matka. Mając 11 lat wygląda jak młoda kobieta i tak też się zachowuje. Poważna, wyciszona, mroczna Ruth, biorąc sobie do serca swe niezwykłe pochodzenie, podróżuje po kraju i robi to, czym jej zdaniem powinien trudnić się wampir - zabija ludzi i pije krew. Nie tego jednak oczekują od niej Scarabaidzi. Aby powstrzymać niepokorną córkę Rachaeli, sprowadzają z kontynentu swego krewnego Malacha, białowłosego wojownika, który nie tylko ma schwytać Ruth, ale i odsłonić przed dziewczyną jej przeznaczenie.

Mroczne dusze, choć nie ustępują tomowi pierwszemu pod względem nastroju grozy, cechuje nieco inny klimat. Mimo że Ruth jest główną bohaterką, akcja nie do końca toczy się wokół niej. Równie ważne wydają się wydarzenia mające miejsce w posiadłości Scarabaidów, a trzeba przyznać, że wiele dzieje się w tomie drugim. Mroczne dusze, obok interesujących, niesztampowych wątków, oferują czytelnikowi także całą galerię zróżnicowanych postaci, które zasługują na uwagę. Pośród nich każdy znajdzie kogoś, z kim mógłby się utożsamiać. Postaci drugoplanowe i epizodyczne nie ustępują w niczym tym z planu pierwszego, co jest jednym z wyznaczników pisarskiego kunsztu Tanith Lee. Jak przystało na główną bohaterkę, Ruth jest najciekawszą postacią z tej powieści, jeśli nie z całego cyklu, bo najbardziej złożoną. Tanith Lee udało się odmalować udany, przekonujący portret dziwnej, pociągającej kobiety-dziecka, która poszukuje prawdy o sobie na drodze zbrodni i występku. Inne istotne postaci to szalony wampir Camillo znany czytelnikom z pierwszego tomu oraz wyżej wspomniany Malach, najważniejsza męska postać Mrocznych dusz. Także niezadowolona Rachaela znalazła swoje miejsce w powieści jako obojętna matka Ruth, wciąż szukająca swej tożsamości w rodzinie.

Choć poznajemy ich lepiej, Scarabaidzi nie tracą na swej kuszącej tajemniczości, w dużym stopniu pozostają nadal istotami innymi, obcymi. To właśnie ta "inność" jest tym, co przyciąga ludzi do wampirów, zarówno ogólnie, jak i w samej powieści. Tragiczny finał Mrocznych dusz wydaje się wystarczająco zamknięty, by zakończyć cykl na dwóch powieściach. Całe szczęście czytelnicy, którym przypadła do gustu znakomita literatura Tanith Lee, mają jeszcze w perspektywie tom trzeci pt. Zwycięstwo mroku.